17.4.07

Ο συνεχής φόβος ενός περιστεριού

Της Ελένης Παπαθεοδοσίου


Είχε κατηγορηθεί για προσβολή της Τούρκικης ταυτότητας και δικάστηκε αρκετές φορές. Η καταδίκη του στηρίχτηκε στο άρθρο 301 του τούρκικου ποινικού κώδικα και του απαγγέλθηκε ποινή φυλάκισης έξι μηνών τον Οκτώβρη του 2005. Αν και η ποινή είχε ανασταλτικό χαρακτήρα, αυτή η καταδίκη και η δημοσιότητα που πήρε έκαναν τον Dink στόχο των υπερ-εθνικιστών.

Η δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου Hrant Dink στην Κωνσταντινούπολη είναι μια επίθεση ενάντια στην ελευθερία του τύπου και της σκέψης στην Τουρκία.

Είναι μία επίθεση που δεν αφορά μόνο τους Αρμένιους αλλά όλους όσους, σ’ αυτή τη χώρα τολμούν να αμφισβητήσουν τις αρχές, την εξουσία, τον εθνικισμό.

Η μακριά, αργή, σιωπηρή πομπή των 100.000 ανθρώπων που συνόδεψαν τη σωρό του Dink ήθελε να δώσει ακριβώς αυτό το μήνυμα. Τα πανό έγραφαν: « Είμαστε όλοι Hrant Dink», «Είμαστε όλοι Αρμένιοι». Ενώ τα περισσότερα συνθήματα ήταν γραμμένα στα Τούρκικα, ένας μεγάλος αριθμός ήταν στα Αρμενικά και στα Κουρδικά, καθώς η ανάγκη να μείνει ζωντανή η μνήμη του Dink έφερε κοντά ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων από διαφορετικές εθνότητες και θρησκείες.

Το τελευταίο άρθρο του Dink συγκλονίζει με τις εικόνες που δημιουργεί:

«είμαι σαν ένα περιστέρι…

Σαν ένα περιστέρι έχω τα μάτια μου παντού, μπροστά μου, πίσω, αριστερά, δεξιά.

Το κεφάλι μου μοιάζει να κινείται όπως αυτό του περιστεριού…Και γρήγορα αρκετά ώστε να στρέφεται αμέσως.

Απλώς αναλογίσου το τίμημα…Αυτό είναι το τίμημα.

Τι είπε ο Υπουργός Εξωτερικών Abdullah Gul; Τι είπε o Υπουργός Δικαιοσύνης Cemil Cicek;

«Το θέμα του άρθρου 301 δεν πρέπει να μεγαλοποιείται. Έχει βρεθεί κάποιος ένοχος και έχει σταλεί στη φυλακή;»

Μήπως το να πληρώνεις ένα τίμημα πάντα σημαίνει να πηγαίνεις φυλακή;

Απλώς αναλογίσου το τίμημα…Αυτό είναι το τίμημα…Ξέρετε υπουργοί τι τίμημα είναι φυλακίζεις κάποιον μέσα σε αυτόν τον συνεχή φόβο ενός περιστεριού; Το ξέρετε;

Δεν βλέπετε ποτέ τα περιστέρια;

Αυτό που λένε «ζωή και θάνατος»

Αυτό που έχω ζήσει δεν ήταν μια εύκολη πορεία. Ούτε για μένα, ούτε για την οικογένεια μου.

Υπήρξαν στιγμές που σκέφτηκα σοβαρά να εγκαταλείψω τη χώρα.

Ειδικά σε στιγμές που οι απειλές επικεντρώνονταν στην οικογένειά μου.»

Και συνεχίζει:

«Θα μείνουμε και θα αντισταθούμε.

Και αν κάποια μέρα αναγκαστούμε να φύγουμε, τότε θα φύγουμε όπως το 1915…σαν τους προγόνους μας…Χωρίς να ξέρουμε που να πάμε…Περπατώντας στους δρόμους που αυτοί περπάτησαν…Νιώθοντας το πόνο και την αγωνία τους.

Πιθανόν η χρονιά του 2007 να είναι μια πιο δύσκολη χρονιά για μένα.

Δίκες θα συνεχιστούν, νέες υποθέσεις θα παρουσιαστούν στο δικαστήριο. Ποιος ξέρει ποια αδικία θα αντιμετωπίσω.

Αλλά όσο αυτά θα συμβαίνουν, θα έχω την παρακάτω σκέψη σαν εγγύηση.

Ναι, μπορεί να νιώθω ανήσυχος σαν ένα περιστέρι αλλά ξέρω ότι σε αυτήν τη χώρα οι άνθρωποι δεν πιάνουν και δεν κυνηγούν τα περιστέρια.

Τα περιστέρια συνεχίζουν τη ζωή τους στο μέσο της πόλης.

Ναι λίγο φοβισμένα, πραγματικά αλλά και την ίδια ώρα ελεύθερα.»

Ενδεικτικό του τρόπου σκέψης του και θεώρησής της τούρκικης πραγματικότητας, είναι ένα παλαιότερο άρθρο του με αφορμή την προσπάθεια της Τουρκίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση:

«Το ενδιαφέρον των ξένων δημοσιογράφων, πολιτικών και διανοούμενων είναι πιο έντονο από ποτέ. Το θέμα που θέτουν είναι σαφές και δυνατό: «Που πηγαίνει η Τουρκία; Ο εθνικισμός θα δυναμώσει; Και αν ναι, σε ποια μορφή καθεστώτος θα συρθεί η Τουρκία;

Και μετά έρχεται η ειδική ερώτηση προς ανθρώπους σαν εμένα- Τούρκος πολίτης και Αρμένιος- «Εσείς οι μειονότητες φοβάστε τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα;»

Σε όλη την περίοδο της σύγχρονης δημοκρατίας από το 1923, η Τουρκία ήταν μια χώρα όπου όλες οι αλλαγές που έγιναν υπαγορεύονταν από πάνω προς τα κάτω και όπου εσωτερικές δυναμικές δεν μπορούσαν να ενεργοποιηθούν. Η τούρκικη κοινωνία δεν δημιουργεί αλλαγές αλλά τις αποδέχεται όταν αυτές συμβαίνουν.

Αυτός, ο δομικός χαρακτήρας της τούρκικης κοινωνίας, έχει αφήσει το «βαθύ κράτος»- το δίκτυο που αποτελείται από στρατιωτικούς και ανθρώπους της ασφάλειας και που στην πραγματικότητα έχει τον πολιτικό έλεγχο στην Τουρκία- να επιβιώσει όλες αυτές τις δεκαετίες.»

Μηνύματα από φίλους Τούρκους αφήνουν να διαφανεί η ίδια διαπίστωση της ανελευθερίας τους, η ίδια αίσθηση ανασφάλειας, φόβου, που εκφράζει και ο Dink στο άρθρο του. Η δολοφονία του γενίκευσε αυτή την δική του αίσθηση, την άπλωσε και σε άλλους στην Τουρκία που σαν και αυτόν προσπαθούσαν και προσπαθούν να αρθρώσουν έναν άλλο λόγο.


Δεν υπάρχουν σχόλια: