«Ανεξαρτήτου» στόχου

Με αφορμή το λεκτικό της παραπλεύρως διαφημιστικής αφίσας κοινωνικής προσφοράς, σκέφτηκα να κάνω μια νύξη για την σταδιακή παραφθορά της γλώσσας στα media και το διαφημιστικό περιβάλλον, αλλά πριν ξεκινήσω το κείμενο, ένα link, στο blog ενός φίλου, με ανάγκασε να επανεξετάσω τη σπουδαιότητα της προσέγγισής μου. Το http://epanagiotidis.blogspot.com/, ένα blog που ασχολείται συστηματικά με τη γλώσσα, με έκανε να σκεφτώ αν το φανερά λανθασμένο «ανεξαρτήτου ηλικίας» της αφίσας, ήταν αυτό που πραγματικά όφειλε, να με εξοργίσει. Φαίνεται πως ο ειδικός στα ζητήματα γλώσσας τροφοδότης του blog, έχει τεκμηριωμένους λόγους για να συγχωρεί, τρόπον τινά, αυτού του είδους τις γλωσσικές ατασθαλίες, τους οποίους εάν και δεν αντιλαμβάνομαι πλήρως, είμαι διατεθειμένη να θεωρήσω ως απαρχή για σκέψη.

Παρ’ όλα αυτά παρέμεινα κολλημένη στο περιεχόμενο της αφίσας και εν τέλει προσέγγισα το σημείο της ενόχλησης. Η αφίσα αυτή στερούταν του βασικού στοιχείου της καμπάνιας, των πανέμορφων μοντέλων που στηρίζουν την εκστρατεία για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού.

Εχοντας ξεκινήσει εδώ και αρκετούς μήνες η καμπάνια αυτή κινητοποίησε διάσημες πανέμορφες κοπέλλες από όλο τον κόσμο, στον αγώνα ενημέρωσης των γυναικών για την αντιμετώπιση ενός σοβαρού και με κοινωνικές προεκτάσεις πιθανού προβλήματος υγείας. Στο μεγαλύτερο μέρος του το οπτικό υλικό της δείχνει καλλίγραμμα γελαστά κορίτσια, που μας προτρέπουν να κάνουμε την προληπτική μαστογραφία.

Ετσι το άνευ φωτογραφίας οπτικό αντικείμενο έστρεφε την προσοχή μου, σε άλλη κατεύθυνση. Το μήνυμα χωρίς τις φωτογραφικές συμπαραδηλώσεις αναγκαστικά έγινε μια κενή λεκτική παράθεση, αδύναμη και κρινόμενη μόνο από τη γραμματική της. Αποδυναμωμένη εν τέλει και χωρίς της εκθαμβωτικής ομορφιάς φωτογραφική της υποστήριξη, η αφίσα μου αποκάλυψε το βαθύτερο σφάλμα της επαγγελίας της. Είναι σίγουρο σήμερα ότι αυτό που ονομάζουμε ομορφιά είναι μία μιντιακή κατασκευή, ένα πρότυπο στο οποίο καλούνται οι γυναίκες να τείνουν, με κάθε θυσία. Η εξαντλητικές δίαιτες, η χρήση φαρμάκων, τα πολλά υποσχόμενα καλλυντικά, οι θαυματουργές τροφές, τα μασαζοκαλσόν και τα wonderbra, και δεν ξέρω εγώ τι άλλο επιβάλλονται ως πανάκειες στην αναζήτηση ομορφιάς για τη σύγχρονη γυναίκα, μέσω της διαφημιστικής προβολής τους δια των γνωστών top models. Ωστόσο, τόσο τα προϊόντα και οι προτεινόμενες χρήσεις και συμπεριφορές όσο και το στρές που δημιουργεί η επιθυμία ταύτισης με τα πρότυπα, κατηγορούνται πλέον ως εξαιρετικά επικίνδυνα για τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων. Ισως στο μέλλον να αποδειχτούν θανάσιμα. Αν λοιπόν ο σκοπός της καμπάνιας είναι ιερός γιατί έπρεπε να χρησιμοποιήσει ένα τόσο αντιφατικό τρόπο να να επιτευχθεί;

Ο προκλητικός φωτογράφος Oliviero Toscani στην πρόσφατη καμπάνια του χρησιμοποιεί ένα ανορεξικό μοντέλο, ακολουθώντας τη μόδα της ευαισθησίας των σχεδιαστών μόδας απέναντι στα ανορεξικά κορίτσια. Φωτογραφία της αφίσας στο

http://www.indymedia.ie/article/84383 ενώ στο http://www.freakingnews.com/Anorexia-Pictures---1074.asp καλλιτέχνες της ψηφιακής επεξεργασίας μετατρέπουν σε ανορεξικές μερικές από τις ωραιότερες celebrities.